Boomopslag
Wanneer we onvoldoende kunnen maaien en kappen zullen open moerassen dichtgroeien en verbossen. Wensen we zeldzame open moerasbiotopen te behouden dat is voldoende beheer en een hoge waterstand nodig.
De verbossing met Zwarte elzen en wilgen gaat veel sneller als er verdroging is.
De aanwezigheid van boomopslag in open moerasbiotopen zoals kalkmoeras is niet wenselijk. Als natuurbeheerder volg je dit kenmerk best goed op. Om zo op tijd te kunnen ingrijpen. Want eens de bomen groot zijn is verwijderen veel moeilijker.
galigaan
Galigaan is een soort die groeit in basenrijke moerassen. Wanneer de omstandigheden zuurder zijn groeit ze enkel op die plaatsen die mineraalrijke en basenrijke kwel krijgen. In Vlaanderen is het een zeer zeldzame soort. Galigaan kan net zoals andere moerasplanten een vegetatie vormen waar de soort volledig dominant is. Zulke vegetaties behoren tot het Europees beschermd habitattype Galigaanvegetaties (7210).
Lees meer
Grote muggenorchis
Grote muggenorchis is een typische kalkminnende soort die groeit op zowel droge als natte basenrijke bodems. Het is een typische soort voor kalkmoerassen (7230) en kalkrijke blauwgraslanden (6410) maar ook voor droge kalkgraslanden (6210). In Vlaanderen is het altijd een zeldzame soort geweest maar nu komt ze nog maar op 2 locaties voor. In Kampenhout waar nog de grootste populatie aanwezig is, staat ze in het kalkmoeras en de blauwgraslanden.
Lees meer
Ronde zegge
Ronde zegge is een grondwaterafhankelijke soort van venige graslanden, trilvenen (7140_base) en kalkmoeras (7230). Het is een soort die licht mineraalrijk grondwater en een stabiel waterpeil nodig heeft. Ze is altijd zeldzaam geweest in Vlaanderen maar is nu uiterst zeldzaam geworden. Het verlies van groeiplaatsen in de Demer- en Netevallei is meer dan waarschijnlijk door verdroging.
Lees meer
Vlozegge
Vlozegge stelt zeer hoge eisen aan bodem en waterhuishouding. De soort gedijt enkel op zwak zure, fosfaatarme en vochtige humeuze zandgrond of veen. Bovendien is er een perfect evenwicht nodig tussen (zuur) oppervlaktewater en (basisch) grondwater, een situatie die onder meer kenmerkend is voor blauwgrasland (6410). Ook in kalkmoeras (7230) waar hier en daar wat zuurder regenwater blijft staan kan je vlozegge vinden.
Lees meer
Waterdrieblad
Waterdrieblad kan een open water in relatief korte tijd laten verlanden. De dikke stengels drijven goed en de plant groeit als het ware als een mat over het water, waarna andere moerasplanten volgen. Hierdoor krijg je trilvenen of overgangsvenen.
Waterdrieblad kan zowel groeien in bazenrijke (7140_base) als in mineraal arme venen (7140_oli en 7140_meso). Het is ook een kenmerkende soort voor zuur laagveen (rbbms).
Lees meer
Knopbies
Knopbies is een typische soort van kalkmoerassen (7230) en natte duinpannen (2190_mp). Eens knopbies tot stevige pollen begint uit te groeien kan ze lang overleven, zelfs onder ongunstige omstandigheden zoals verdroging. Individuele planten van knopbies kunnen 50-70 cm hoge bulten vormen die in de vegetatie voor bijkomende variatie in het reliëf zorgen.
Het is een uiterst zeldzame soort in Vlaanderen en de enige ‘gezonde’ populatie is te vinden in het Torfbroek te Kampenhout (Berg).
Lees meer
Gevlekte witsnuitlibel
De Gevlekte witsnuitlibel is een zeer zeldzame soort in Vlaanderen. Het habitat bestaat meestal uit vrij ondiep, helder en beschut water. De oevervegetatie is goed ontwikkeld met riet of zegges, maar op het water liggen weinig drijvende waterplanten. Aan de overgang van water naar land is er een verlandingsvegetatie (overgangsveen) aanwezig. De soort komt zowel voor in laagveenmoerassen in de heide als in veenmoeras met kalkrijke kwel.
Lees meer
Moeraswespenorchis
Moeraswespenorchis is een typische soort van kalkrijke blauwgraslanden (6410) en kalkmoeras (7230). Het is dus een indicator van een goede toestand van het kalkmoeras.
Ook in kalkrijke vochtige duinpannen kan je de soort vinden. Het is in Vlaanderen een zeldzame soort. Wanneer haar standplaats verdroogt en of verzuurt zal de soort verdwijnen.
Lees meer
Mossen, bruinmos
In kalkmoerassen is de mosflora zeer rijk aan soorten. Een aantal typische mossen zijn Sterrengoudmos, Groot vedermos en Veenknikmos. Ook verschillende soorten slaapmossen zoals sikkelmossen en schorpioenmossen met een typische bruine kleur komen voor.
We noemen kalkrijke venige moerassen daarom ook de bruinmos-venen. Terwijl we de zuurdere kalkarme venen de veenmos-venen noemen.
Moerasspirea
Moerasspirea is een soort van vochtige ruigtes (6430_hf). Het toenemen van Moerasspirea en andere soorten van de vochtige ruigte zoals Grote wederik en Haagwinde is in een kalkmoeras niet wenselijk. Het duidt op verdroging en vermesting.
Lees meer
Grote lisdodde
Breed wollegras
Breed wollegras is een soort van voedselarm ijzer en baserijk laagveen. Het is een typische soort van kalkmoerassen. De soort kwam in de 19de eeuw nog verspreid voor in de Kempen en de Leemstreek. Reeds van voor 1970 is het een zeldzame soort geworden en nu komt ze nog maar op 3 groeiplaatsen voor in Vlaanderen. Een zeer goed beheer van de laatste baserijke moerassen is nodig om deze soort niet te laten uitsterven in Vlaanderen.
Lees meer
Paddenrus
Paddenrus is een soort van kalkrijke natte standplaatsen. De soort kan zich goed verspreiden en neemt vrij makkelijk nieuwe groeiplaatsen in. Het is dan ook een goede soort om natte baserijke standplaatsen of lokale baserijke kwelplekken te vinden. Deze omstandigheden zijn vrij zeldzaam in Vlaanderen en bieden potenties om sterk bedreigde habitats te herstellen.
Lees meer